رله مشعل یکی از ادوات مرتبط با اجزای کنترل شعله می باشد. رله مشعل مسئولیت روشن یا خاموش کردن یک مشعل و کنترل اجزای آن را بر عهده دارد تا از عملکرد مطلوب سیستم که همان احتراق ایمن و کارا می‌باشد اطمینان حاصل نماید.

لازم به ذکر است تمامی نکات عنوان شده در این بخش مربوط به رله مشعل‌های گازی است که دارای کاربرد وسیعی در صنعت می‌باشند. یکی از چالش‌های اصلی در کار با مشعل‌های گازی، احتمال نشت گاز و وقوع حادثه می‌باشد، به همین دلیل رله‌ مشعل با کنترل مداوم سیستم در صورت بروز هرگونه مشکل چرخه را قطع می‌نماید تا با مرتفع کردن مشکل و فرمان مجدد توسط کاربر به فعالیت خود ادامه دهد.

اساس کار این وسیله به‌طوری است که با توجه به فیدبک‌های دریافتی قسمتی از سیستم را فعال یا غیرفعال می‌کند که در ادامه به هر یک از این قسمت‌ها پرداخته خواهد شد.

هر رله مشعل با توجه به نیاز و حساسیت‌های کاربر و همچنین طراحی شرکت سازنده دارای اجزا و خصوصیات مختلفی می باشد.

هر رله مشعل از پایه ترمینال‌هایی تشکیل شده که هر کدام مربوط به قسمت‌های متفاوتی از سیستم می‌باشد. یکی از پایه‌ها مربوط به فاز ورودی است که معمولا ترموستات (به منظور تنظیم دمای کوره) و پرشر سوئیچ گاز (به منظور اطمینان از فشار مناسب گاز) در مسیر به این پایه قرار می‌گیرند.

پایه بعدی، پایه نول می‌باشد که لازمه هر مدار الکتریکی است.

در مرحله بعد و پس از برقراری این دوپایه ترمینال، رله پایه مربوط به فن مشعل را برق‌دار می‌نماید و فن به مدت مشخصی (از قبل تعریف شده) کار می‌کند تا از خروج گاز‌های احتمالی موجود در داخل محفظه کوره و دودکش اطمینان حاصل نماید که برای افزایش ایمنی کار و کیفیت احتراق امری ضروری است، به کل این عملیات، عملیات پرجینگ می‌گویند.

در مرحله بعد با برق‌دار شدن پایه‌های مربوط، شیربرقی گاز باز شده و جرقه‌زن نیز (برای مدت مشخص تعریف شده) شروع به کار می‌کند تا احتراق صورت پذیرد. در بعضی مدل‌ها جرقه‌زن همزمان با باز شدن شیر گاز شروع به فعالیت می‌کند و در برخی دیگر قبل از باز شدن شیر.

رله‌ مشعل برای تشخیص وقوع احتراق از ابزاری به نام آشکارساز یا   (Flame Detector) استفاده می‌کنند که در بخش بعدی به آن اشاره خواهد شد.

جهت سهولت در نصب و یا تعویض رله مشعل در داخل تابلو برق از پایه رله استفاده می گردد. تیغه های کنتاکت رله در داخل سوکت پایه رله وارد شده و اتصال الکتریکی برقرار می گردد.

رله های مشعل متناسب با انتظاری که از آنها می رود دارای طراحی مختلف و آرایش پایه های متفاوتی می باشند.

معروف ترین سازندگان رله های مشعل در دنیا که دارای سهم وسیعی از بازار ایران نیز می باشند عبارتند از شرکت های زیمنس ، کروم شرودر ، هانیول ، براهما

از معروف ترین سازندگان ایرانی این کالا می توان به برند شکوه اشاره نمود.

برخی مزایا و معایب رله مشعل الکترومکانیکی